Os aparellos de Apple ou Google non che falan porque o tes en galego? O novo Proxecto Nós tentará liquidalo

A Xunta inviste 150.000 euros en tratar de liquidar a ausencia do galego nas novas ferramentas de linguaxe que utilizan a intelixencia artificial.

A maioría dos sistemas operativos poden funcionar en galego, pero a lingua propia está ausente de case todas as ferramentas de recoñecemento de voz ou de fala automática.

Presentación 'Proxecto Nós' nunha foto de Santi Alvite para a USC

Galicia dá o pistoletazo de saída ao 'Proxecto Nós', un proxecto ambicioso no que a Xunta e a Universidade de Santiago de Compostela traballarán man a man co obxectivo de situar a lingua galega nas linguaxes e contornas dixitais, especialmente en materia de Intelixencia Artificial.

O conselleiro de Cultura, Educación e Universidade, Román Rodríguez, a directora da Axencia de Modernización Tecnolóxica de Galicia (Amtega), Mar Pereira, e o reitor da USC, Antonio López, subscribiron este martes o acordo polo que se iniciará a primeira fase deste proxecto.

O convenio representa unha primeiro investimento de 150.000 euros para arrincar esta fase inicial no desenvolvemento da iniciativa, que permitirá dar os primeiros pasos para definir, deseñar e elaborar a planificación cunha proposta inicial da estratexia tecnolóxica. Os principais actores do proxecto serán o Instituto dá Lingua Galega (ILG) e o Centro Singular de Investigación en Tecnoloxías Intelixentes (CiTIUS).

Ambas as entidades traballarán na catalogación dos recursos dispoñibles para avanzar no deseño das diferentes partes do 'Proxecto Nós' en dúas grandes áreas: procesamento de voz e procesamento de texto. Deste xeito, definirán os equipos de traballo, as estratexias de coordinación entre eles e as metodoloxías de seguimento e avaliación da calidade, tanto dos recursos como das ferramentas resultantes.

O proxecto avanzará cun horizonte enfocado no medio ou longo prazo, aínda que a velocidade e avance das propostas dependerá do éxito da súa candidatura para captar fondos europeos a través do programa 'Next Generation', segundo lembrou o propio Román Rodríguez.

É por iso que a Xunta confía en contribuír ao proxecto de país no marco destes fondos anunciado recentemente polo Goberno da España para desenvolver as tecnoloxías da lingua e, en concreto, a aplicación da intelixencia artificial.

"UN PASO SIGNIFICATIVO"
O conselleiro do ramo incidiu en que Galicia dá "un paso significativo" e "tremendamente estratéxico" tanto desde o punto de vista das institucións como da propia sociedade, co obxectivo de situar a lingua galega "en pé de igualdade" cos grandes idiomas do mundo no desenvolvemento tecnolóxico e os recursos de comunicación a estes dispositivos.

Rodríguez apelou á "crecente presenza do mundo dixital" na sociedade, que está "cada vez máis acompañada" dunha interacción directa entre o home e a máquina.

SEGUINDO EL PASO DOS PRIMEIROS GALEGUISTAS
Neste sentido e do mesmo xeito que a 'Xeración Nós' posicionou o galego e a cultura de Galicia no mundo partindo das súas raíces, agora quérese expandir e blindar a presenza do idioma cara ao futuro mediante o desenvolvemento de ferramentas potentes e que faciliten esa integración no día a día do mundo actual, como pode ser a súa presenza nos asistentes de voz.

Do mesmo xeito, o proxecto conta con potencialidades desde o punto de vista económico e busca configurar un ecosistema de empresas e industrias tecnolóxicas, favorecendo a oferta de postos de traballo.

Unha proposta que supón a converxencia entre as humanidades e as novas tecnoloxías, engadiu, e que aproveitará os avances alcanzados polo ILG e os expertos do CITIUS. En suma, buscan mobilizar preto de 13 ou 15 millóns de euros, do mesmo xeito que opta aos 'Next Generation'.

"Imos poñer a traballar inmediatamente, non imos esperar a ter eses fondos", asegurou o reitor Antonio López, que chamou a aproveitar esta oportunidade "esencial para o futuro da lingua ene l contorna dixital" e dar "os primeiros avances para facelo realidade".

NOVOS RETOS
Mar Pereira, de Amtega, defendeu á súa vez a importancia de atender "os novos retos" como sociedade plurilingüe, situando este "proxecto global de país" para aproveitar "todo o posible o potencial das tecnoloxías máis innovadoras".

Senén Varro, director do Citius, destacou que este tipo de tecnoloxías son altamente consumidoras de recursos computacionales, dado que teñen que procesar unha cantidade inxente de datos de audio e textos e aprender sobre eles, o que son procesos "extremadamente custosos en tempo e potencia de carga".

A pesar diso, a maior parte dos medios económicos do proxecto dedicaranse a recursos humanos, que serán os encargados de impulsar ese traballo de compilación de corpus e de deseñar adestramentos específicos para promover a aprendizaxe das ferramentas dixitais nas diferentes particularidades da linguaxe.