A hemicrania, gran esquecida nas consultas, a pesar do seu enorme impacto

Hoxe é o Día Mundial de Acción contra a Hemicrania, unha doenza que lastra a calidade de vida de cinco millóns de españois. A pesar diso, moitos médicos -non formados para diagnosticala- e moitos pacientes -ata o 50% abandona pronto o tratamento- non lle dan importancia.

A hemicrania afecta a entre un 12 e un 13 por cento da poboación, o que significa que máis de 5 millóns de españois padécena, sendo a enfermidade neurolóxica máis prevalecente a nivel nacional, segundo datos da Sociedade Española de Neuroloxía (SEN).

O 12 de setembro é o Día Mundial de Acción contra a Hemicrania, "unha data para lembrar que a hemicrania é moito máis que unha dor de cabeza: é unha enfermidade neurolóxica moi discapacitante, cunha alta prevalencia, cun gran impacto na vida dos pacientes e, a pesar diso, é aínda unha enfermidade infradiagnosticada e insuficientemente tratada e recoñecida", sinalou a doutora Sonia Santos, coordinadora do Grupo de Estudo de Cefaleas da Sociedade Española de Neuroloxía.

O último Estudo da Carga Global das Enfermidades (Global Burden of Disease Survey -GBD-) puxo de manifesto que a hemicrania é a sexta enfermidade máis prevalecente en todo o mundo. Ademais, segundo datos da SEN, aproximadamente o 80 por cento das persoas que padecen esta enfermidade en España son mulleres, xeralmente en idades comprendidas entre os 20 e 40 anos.

A hemicrania é unha cefalea primaria, cuxos episodios de dor -sen o tratamento adecuado- adoitan durar máis de catro horas. A dor, de carácter pulsátil, é de intensidade moderada ou severa, localízase habitualmente nun único lado da cabeza, e pode ir asociado a náuseas e/ou vómitos, fotofobia e/ou fonofobia.

"Os síntomas da hemicrania exercen un gran impacto no funcionamento diario das persoas que a padecen, tanto en aspectos físicos, emocionais e sociais, como coa familia, o traballo e as relacións sociais. Tamén é unha enfermidade con frecuentes comorbilidades entre as que destacan a ansiedade, depresión, dor crónica... entre outros", comentou a doutora Sonia Santos.

Tal e como afirman desde a SEN, 1,5 millóns de persoas padecen hemicrania crónica e, aproximadamente, ao ano, un 3 por cento dos pacientes con hemicrania episódica pasan a padecer unha hemicrania crónica. Así, máis do 50 por cento das persoas con hemicrania presentan un grao de discapacidade grave ou moi grave, sendo a discapacidade moi grave para case o 70 por cento dos que sofren hemicrania crónica.

Por iso, a doutora Santos ha resaltado que "o diagnóstico precoz da hemicrania é indispensable para mellorar a situación funcional, así como reducir as comorbilidades e a perda de calidade de vida das persoas que padecen esta enfermidade". Pola contra, o atraso no diagnóstico impide o seu tratamento nas fases iniciais da enfermidade e pode provocar un importante agravamento da mesma.

Con todo, os resultados da enquisa do Atlas de Hemicrania 2018 mostran que o 75 por cento das persoas con hemicrania tarda máis de 2 anos en ser diagnosticados. "Entre as principais razóns do atraso diagnóstico destacan o feito de que o paciente non consulta pola súa enfermidade ata que a dor se cronifica. Ademais, moitas cefaleas primarias comparten trazos clínicos similares, e os síntomas dun ataque de hemicrania varían considerablemente entre as persoas que os sofren, polo que o diagnóstico dos diferentes tipos das dores de cabeza pode non ser fácil", sinalou Santos.

BAIXO DIAGNÓSTICO

Segundo datos da SEN, ata un 25 por cento dos pacientes que sofren hemicrania nunca consultou pola súa doenza co médico e un 50 por cento abandona o seguimento tras as primeiras consultas. Unha situación que fai que esta enfermidade estea infratratada e que leve a que máis do 50 por cento dos pacientes se automediquen con analxésicos sen receita, o cal pode actuar como desencadenamento da cronificación da hemicrania.

"A hemicrania é unha enfermidade de difícil manexo que precisa realizar de forma frecuente axustes no seu tratamento. Ademais, en determinadas ocasións, pode resultar complicado obter resultados satisfactorios a curto prazo", explicou a neuróloga.

Con todo, asegurou que actualmente existen varias posibilidades terapéuticas para o tratamento dos ataques de hemicrania e para a súa prevención, aínda que a elección dun ou outro tratamento debe ser individualizada, en función das características de cada paciente.

"Todo paciente con hemicrania crónica ou aqueles pacientes con hemicrania episódica con máis de 3 crise ao mes, deben recibir tratamento preventivo. En todo caso, o tratamento farmacolóxico debe combinarse sempre con pautas de estilo de vida e rutinas, como, por exemplo, mellorar a calidade do soño, evitar a obesidade e o sedentarismo", apuntou Santos.