Julio Abalde: "Denunciamos que a Xunta non usa os mesmos criterios coas universidades públicas que coas privadas"

-Coñece os motivos para que a Xunta aprobase unha nova facultade de Dereito na universidade privada de Abanca? Como sentou a falta de comunicación desde o goberno galego coas outras universidades?

A razón que ofrece a Xunta sinala a cambios na normativa que esixen un número mínimo de titulacións para as universidades privadas. Agora mesmo, a Universidade Intercontinental de Empresa (UIE, a universidade de Abanca) non cumpre con ese requisito desde que se creou esta universidade. Desde un primeiro momento deberíanse pór en marcha títulos de tres áreas de coñecemento, por iso o ano pasado aprobaron a creación de Psicoloxía dentro da área de Ciencias dá Saúde. Así, a UIE debe abrir máis titulacións e por iso elixe as titulacións que poden ter máis demanda e ser máis atractivas para o alumnado. Mentres tanto, a Xunta evita tomar esas decisións de acordo con como se abordan o resto de temas relativos ao mapa de titulacións, isto é: consultando, acordando e dialogando coas demais universidades. En definitiva, o goberno galego decide conceder directamente esas titulacións, que ademais están duplicadas dentro do Sistema Universitario Galego (SUG), e sen coñecemento previo por parte das universidades públicas.

-Dixo duplicadas, non “complementarias” que é como se recolle na Lei do Sistema Universitario de Galicia.

Efectivamente, porque a lei sinala que o SUG ao crear novas titulacións deben ser complementarias e non coincidentes. O máis grave é que a Xunta de Galicia chegara a un acordo de desenvolvemento de titulacións coas universidades públicas en 2022, cando xa estaba creada a UIE. O feito é que hai un acordo que limita ás universidades públicas na súa capacidade de decisión sobre titulacións, e ese acordo non se aplica á universidade privada. Isto é o que denunciamos, a actitude da Xunta ao non aplicar os mesmos criterios e sistemas para universidades públicas e para a universidade privada.

-Cunha nova facultade de Dereito en Galicia, o mercado laboral será capaz de absorber o número total de licenciados que saian cada ano?

Ese é outro dos problemas, que ás universidades públicas esíxeselles mostrar a necesidade deses titulados, a súa necesidade socioeconómica e interese estratéxico para a comunidade autónoma. No caso de UIE creo que non se fixo este estudo ou si fíxose, e aínda que hai demanda desa titulación, o mercado laboral está perfectamente cuberto con tres universidades e catro departamentos que impartan o grao de Dereito, a Universdade de Vigo ten un centro en Vigo e outro en Ourense. A isto súmase que as universidades públicas habían solicitado ampliar o número de prazas para o grao de Dereito. A resposta da Xunta era negativa alegando que non había necesidade de ampliar o número de prazas. Entón, por que agora se crea un centro privado que imparta estes estudos se ás universidades públicas dicíaselles que non había necesidade? 

O goberno galego decide conceder directamente titulacións que ademais están duplicadas dentro do Sistema Universitario Galego (SUG), e faio sen coñecemento previo das universidades públicas

-A UIE defende que a nova proposta é innovadora e responde as demandas profesionais emerxentes. 

Non vin o plan de estudos pero polo que se comenta parece estar máis orientado ao dereito dixital e, si é así, que lle puxeron o nome de Dereito Dixital, dese modo non interferiría coas outras titulacións de Dereito. En relación a isto, no ano 2017 o mapa de titulacións da Xunta, obrigaba ás universidades públicas, as únicas existentes naquel momento en Galicia, que en caso de existir titulacións repetidas en distintas universidades, estas deberían facer un esforzo para unificar unha parte importante dos créditos, que se impartisen da mesma forma nas tres universidades para permitir a mobilidade do estudiantado. Dentro dos títulos referenciados nese mapa estaba o grao de Dereito. Por unha banda, ás universidades públicas obrígannos a uniformizar contidos desta titulación e agora aparece que o mérito deste grao na UIE para a Xunta é precisamente o non ser igual ás outras universidades. Por tanto, aquí temos un trato distinto por parte do executivo galego cara ás universidades públicas e á privada. 

-Sen control nin avaliación?

Non, aquí hai que facer unha distinción. Unha cousa é a avaliación que fai a Xunta sobre a oportunidade e axustar á necesidade, outra é a avaliación de calidade que está a realizar nestes momentos a Axencia de Calidade. Por tanto, o grao de Dereito da UIE nestes momentos ten un informe de envío a verificación. Esta é unha cuestión que é de decisión directa da Xunta de Galicia, por tanto, é unha decisión técnico-política. Non é unha decisión sobre calidade da titulación, esa decisión tómase en base a un informe á Axencia de Calidade, informe que nestes momentos realizándose e que supoño será igual para todas as titulacións. Con todo, aquí estamos a falar da decisión da Xunta que autoriza o envío da verificación, algo que para unha universidade pública que solicitase Psicoloxía, como Coruña ou Vigo, a Xunta diríalle que non se envía verificación. Pero cando a UIE presenta Dereito, presente en catro campus, a Xunta di si.

 As universidades públicas habían solicitado ampliar o número de prazas para o grao de Dereito. A resposta da Xunta foi negativa
 

-Ratifícase entón nas súas declaracións: “non é unha decisión técnica, é unha decisión política”.

A Xunta ten que facer unha valoración técnico-política. Neste caso creo que a valoración técnica non achega nada, pero si existe unha decisión política que declarará viable ou non o enviala a Verificación. Para xustificar a súa decisión axustan diferentes cuestións: un temario distinto, os contidos ou que está mellor preparada para o dereito de empresa. Se isto é así, no caso dunha universidade pública tería que pór outro nome a esa titulación e aquí non se está esixindo esoutro nome. 

-Ten a impresión de que a Xunta vacila polas respostas que ofrece, que non hai unha xustificación sólida?

Si, e creo que unha vez se tomou a decisión hai que darlle un empaquetado de razóns técnicas e razóns de “non podiamos decidir outra cousa”, e iso non é certo, podían decidir outra cousa. Con todo, este non é o único problema, o novo decreto de universidades e creación de universidades do Goberno central, creado para garantir unha calidade mínima en universidades públicas e privadas, establece que unha universidade debe ofertar dez graos. Nestes momentos, a UIE coa nova facultade de Dereito tería seis graos, faltan outro catro. Que graos van autorizar desde a Xunta? Van entrar no acordo global do mapa de titulacións coas universidades públicas? Ese é o problema e esa é a decisión que debe tomar a Xunta. O mapa de titulacións universitarias é para todo o sistema ou soamente para o sistema público?
 

-Chegará a tempo a proposta de Sánchez para garantir esa calidade mínima nas universidades e poderase frear a creación de universidades privadas?

Espero que si. O problema é que hai unha serie de universidades que xa estaban presentadas e co informe ben positivo, ben negativo. Por outra banda, ese informe até agora non é vinculante, aínda que Madrid xa dixo que autorizará a unha das privadas dunha forma “esprés”. Desde que o decreto se publique, todas as demais deberán adaptar ao establecido polo Consello de Universidades de Madrid. Por outra banda, espero que si se free a creación de universidades privadas porque as últimas que se crearon, moitas delas teñen informe negativo. A pesar diso, algunhas comunidades xa están a pór en marcha proxectos en Madrid, Andalucía e Canarias. Ese tipo de actuacións son as que se deben cortar. As universidades privadas están recoñecidas, están na lei pero deben ser institucións de calidade porque están a prestar un servizo público.

-Todo isto apunta a unha necesidade de revisar a transferencia en materia de Educación, competencia das autonomías?

Non é necesario pero si se deben adaptar as súas condicións e requirimentos para pór en marcha. As competencias para as universidades privadas están en mans autonómicas, o Estado só ten a UNED como universidade da súa competencia. O Goberno regula as condicións en que se deben tomar esas decisións. Noutros casos, como son as universidades online, que teñen capacidade para actuar en todo o Estado, esas si deben ser autorizadas polo Goberno. Con esta nova proposta do Goberno central créase un novo marco ao que as autonomías deben adaptar a súa normativa. Eu creo que este decreto porá un pouco de orde, porque non pode ser que a última universidade pública creásese en 1998 e eran 50 e seguen sendo 50. Mentres tanto, nese mesmo ano eran 16 universidades privadas e agora hai 48. 

Moitas das últimas universidades privadas que se crearon teñen informe negativo. A pesar diso, algunhas comunidades xa están a pór en marcha proxectos 

-A UIE poderá acceder a fondos de I+D+i públicos?

Eses fondos son competitivos, por tanto, si é unha entidade que aúna investigación e formación, poderá presentar a resolucións competitivas, pero ademais, para a obtención de fondos I+D+i tamén hai outras entidades como empresas. Aínda así, as universidades públicas teñen a calidade e capacidade suficiente para ser tremendamente competitivas na procura de fondos I+D+i.