Admitida a trámite a demanda para recuperar as estatuas de mans da Familia Franco

O Xulgado de Primeira Instancia número 41 de Madrid admitiu a trámite a demanda civil polo Concello de Santiago contra Carmen Franco para esixir a devolución das figuras de Abraham e Isaac, obras do Mestre Mateo que están en posesión da herdeira do ditador.

Segundo informou o Concello de Santiago, no escrito, o xuíz empraza á demandada a contestar no prazo de 20 días hábiles sobre a situación das figuras, cuxa titularidade documentou o Consistorio compostelán. Contra a resolución cabe recurso de reposición no prazo de cinco días, pero a súa interposición non terá efectos suspensivos. Na demanda, presentada o pasado mes de novembro, o Concello de Santiago incorporaba toda a documentación que "demostra" que é o "lexítimo propietario" das dúas pezas, adquiridas ao Conde de Ximonde en 1948. Nela argumentábase que as pezas forman parte do patrimonio público e, por tanto, "non poden ser cedidas nin regaladas, nin ha lugar para a prescrición que podería alegar a familia Franco para quedar coas figuras" do Mestre Mateo.

A demanda fai referencia a dúas esculturas que representan a Abraham e Isaac, orixinalmente pertencentes á fachada situada ante o Pórtico da Gloria e que foron retiradas da Catedral durante as obras do século XVI. Tras esta operación, ambas as esculturas, da escola do Mestre Mateo, pasaron a mans do Conde de Ximonde en torno ao século XVIII. Este nobre llas vendeu ao Concello de Santiago en 1948 por 60.000 pesetas, a través dun documento no cal se sinalaba que as pezas non podían saír de Compostela, ou ben o Concello tería que pagarlle unha "multa" de 400.000 pesetas.

A pesar diso, as dúas esculturas pasaron a mans da familia Franco fai máis de medio século, aínda que non existe ningún documento de cesión. Nun principio estiveron no polémico Pazo de Meirás e, posteriormente, foron depositadas en Casa Cornide. A situación detectouse por mor da exposición de ambas as pezas na mostra sobre o Mestre Mateo que acolleu o Pazo de Xelmírez, tras pasar polo Museo do Prado.

UNHA LONGA LOITA

O Concello de Santiago iniciou a principios de mes de setembro as xestións para reclamar a devolución destas pezas, unha iniciativa que se viu apoiada, pouco despois, coa localización no arquivo da Universidade de Santiago do expediente de adquisición das pezas, así como da propia escritura notarial, facendo constar todas as características das estatuas, a titularidade municipal e unha reserva "para evitar que desaparezan do concello" e presérvese a súa propiedade "pública, dos veciños de Santiago".

A escritura confirma que as pezas foron adquiridas en 1948 polo Goberno local e inclúe unha cláusula na que o vendedor condiciona a súa adquisición a que as estatuas "permanezan indefinidamente en patrimonio do excelentísimo Concello de Santiago de Compostela", establecendo unha indemnización en caso de alleamento, doazón ou cesión de depósito. O expediente "é tan completo", segundo fontes municipais, que inclúe un informe do escultor Francisco Asorey no que detalla as características históricas e o valor das pezas, moi superior ao importe que figura no expediente de venda (60.000 pesetas).

Así mesmo, figura a existencia dunha terceira figura, un cabaleiro do século XVI e XVII, pero que carece "da antigüidade e o valor" das estatuas do Mestre Mateo. Tras non obter contestación da familia Franco, o Concello decidiu o 24 de novembro interpoñer unha demanda xudicial contra Carmen Franco para esixir a devolución destas pezas, denuncia que foi admitida a trámite agora. A Xunta, ademais, iniciou o procedemento para declarar BIC estas dúas pezas.