As zonas máis castigadas polo lume sufrirán erosión mesmo dentro de seis meses

"Os danos son importantes porque se está perdendo a capa máis fértil e produtiva do chan", alertan expertos.


|

Queimados cinzas incendiosEscorrentía provocada pola chuvia no monte queimado.


As zonas de Galicia que rexistraron incendios cunha intensidade alta o pasado mes de outubro sufrirán erosión do chan mesmo oito meses despois do lume, é dicir, o próximo xuño aínda experimentarán desgaste ante fenómenos meteorolóxicos como o vento e a chuvia.


Os expertos na materia coinciden en que a severidade (condicionada pola confluencia de altas temperaturas, ventos e baixa humidade) é un factor clave para determinar o grao de erosión que sufrirá o monte, de acordo con estudos consultados por Europa Press.


Un deles, elaborado polos profesores Xavier Úbeda e Maria Sala, da Universitat de Barcelona, establece que a intensidade do lume é un elemento "determinante" nas taxas de escorrentía e erosión. Na área baixa, a cuberta de follaxe evita a escorrentía e o impacto directo da chuvia contra o chan.


No de intensidade media, a escorrentía e a erosión decrecen gradualmente co tempo, mentres que na área alta "aparecen picos de erosión mesmo oito meses despois do incendio".


"Se o lume foi pouco severo e quedan herbáceas, follas e demais, en semanas pode volver estar verde. Pero isto non debe enganarnos: a erosión prodúcese ata que polo menos un 60% da superficie do chan estea cuberta por vexetación", explica o biólogo e investigador do CSIC Serafín González, presidente da Sociedade Galega de Historia Natural.


Pola súa banda, Xosé Santos, de Amigas das Árbores da Limia, avisa da contaminación que o arrastre de cinzas está a producir xa en augas de manancial de montaña. El mesmo gravou este xoves imaxes na Serra da Meda, en augas tributarias do río Avia, entre os concellos de Coles e Xunqueira de Espadanedo.


A XUNTA ACTÚA ONDE "SE VE"


En declaracións a Europa Press, tanto González coma Santos apuntan a superficies da provincia de Ourense, no parque natural do Xurés e o Macizo Central, como exemplos de espazos de brañas que foron azoutados polas chamas durante días e con virulencia en outubro.


Tamén nos Ancares, en Lugo, os incendios estiveron fóra de control moitas horas, nun escenario de seca prolongada. E é nestes lugares, menos poboados, onde González estima que o Goberno galego non está a investir o que debería para protexer os chans. "As tarefas de intervención postincendio están a se focalizar de modo que sexan visibles", denuncia.


Pola súa banda, Xosé Santos lamenta esta "crónica anunciada" da eliminación da capa superficial da terra, "como a pel" dos humanos, e a chegada das cinzas a ríos e acuíferos. Fronte a iso, critica, as administracións "non fixeron nada".


Dous meses despois do bautizado xa como 'domingo negro' (o 15 de outubro), no que os lumes ocasionaron catro mortes, as fortes choivas da borrasca 'Ana' chegaron outro domingo, esta vez o 10 de decembro.


A Xunta comezou a traballar para tentar evitar danos maiores, e Augas de Galicia asegurou que "de momento" non se detectou afección á calidade da auga, nin en puntos de captación para consumo humano nin nos bancos marisqueiros. Nas desembocaduras dos ríos, mentres, os profesionais prepáranse para combater o que significarían cuantiosos danos ás portas da campaña de Nadal.


A "ESPIRAL"


"Os danos son importantes porque se está perdendo a capa máis fértil e produtiva do chan", avisa o representante da Sociedade de Historia Natural, despois de que os incendios de hai dous meses calcinasen 49.000 hectáreas en apenas 72 horas.


Advirte da "espiral de degradación" e "empobrecemento" en que entran os ecosistemas que arden de maneira recorrente, posto que o chan perde tamén capacidade para almacenar auga e, por tanto, é máis fácil que arda.


José Antonio Vega, enxeñeiro de montes e durante anos director do centro de investigación forestal de Lourizán --o que lidera as actuacións da Xunta neste ámbito--, comenta varios supostos no seu artigo 'Basees ecolóxicas para a restauración preventiva de zonas queimadas'.


Así, en eucaliptais queimados, a presenza de follaxe supuxo unha perda de chan "cinco veces menor" que cando non estaba. Outro estudo en piñeirais "mostrou que cando o manto non desaparece a erosión pode ser moi pequena".


Ao problema ambiental súmase o prexuízo económico pola baixada do prezo da madeira, ao ter que sacarse a queimada e saturarse a oferta. "Estamos a condenar ás comunidades de montes a que queden sen recursos, e sen iso non se pode coidar as plantacións, o que leva ao abandono e de aí o lume", manteñen os comuneiros consultados.


AS VANTAXES


O feito de que os lumes do 'domingo negro' fosen "moi rápidos" ten un contra (é máis difícil de extinguir) pero tamén un pro, segundo González, por canto o chan e a vexetación, sobre todo sementes e bulbos, "sofren pouco".


Por mencionar outras vantaxes, en Galicia, "os chans forestais caracterízanse por presentar unha susceptibilidade á erosión moi baixa, debido principalmente á súa textura predominantemente grosa, aos seus altos contidos en materia orgánica e á elevada estabilidade dos agregados", segundo Elena Benito, María Rodríguez Alleres e María Eufemia Varela, das universidades de Vigo e Aveiro.


Xunto a isto, o clima suave e húmido da comunidade "favorece que se recupere máis" a vexetación, e o tempo que pasou desde a vaga de lumes ata os primeiros diluvios, este ano "excepcionalmente longo", tamén axuda, segundo González.


relacionada O PP poderá aprobar en solitario as conclusións dos incendios grazas á súa maioría
relacionada A Deputación de Ourense xustifica como "un erro" as facturas a afectados polos incendios
relacionada A Fiscalía presentará "en breve" un estudo "ambicioso" sobre a vaga de incendios
relacionada O persoal contra incendios de tres meses reinvindica que seguen sendo necesarios

Sen comentarios

Escribe o teu comentario




He leído y acepto la política de privacidad

No está permitido verter comentarios contrarios a la ley o injuriantes. Nos reservamos el derecho a eliminar los comentarios que consideremos fuera de tema.

Galiciapress
Praza da Quintana, 3; 15704 Santiago de Compostela
Tlf (34)678803735

redaccion@galiciapress.es o direccion@galiciapress.es
RESERVADOS TODOS OS DEREITOS. EDITADO POR POMBA PRESS,S.L.
Aviso legal - Política de Cookies - Política de Privacidade - Configuración de cookies - Consello editorial - Publicidade
Powered by Bigpress
CLABE