Unha biografía "revisita" a figura de Rosalía de Castro desde a perspectiva de xénero

María Xesús Lama presentou este xoves en Santiago de Compostela o primeiro volume da súa biografía sobre Rosalía de Castro, un libro no que rexeita de pleno a imaxe "aflixida" e "débil" da poeta galega e reconstrúea como unha muller "vital", formada e "con intereses moi claros".

'Rosalía de Castro. Cantos de independencia e liberdade (1837-1863)' é a primeira parte dunha biografía sobre a autora que aborda cun "enfoque novo" a vida de Rosalía de Castro desde o seu nacemento ata o ano de presentación de Cantares Gallegos.

Editado por Galaxia, o libro "desmente" cuestións como a orixe "aldeá" de Rosalía de Castro ou a idea de que non contou cunha formación extensa. Baseándose en documentación, María Xesús Lama desvela a orixe "acomodada e urbana" da autora clave do Rexurdimento galego, que creceu "gozando do lecer e do benestar da súa clase" nunha localidade como Padrón que, naquel momento, era unha das máis poboadas da Comunidade.

Do mesmo xeito, "desmente o trauma de orixe" de Rosalía, que foi "unha nena querida e valorada pola súa familia". "As persoas que a coñecían de forma máis directa dannos testemuño dunha muller alegre, vital, algo que contradi a imaxe que nos chega de Rosalía", contou a biógrafa, en referencia a entrevistas das súas fillas.

Do mesmo xeito, María Xesús Lama incide no período educativo da poeta sendo nena, cando, tras asistir á escola en Padrón, recibiu formación nalgunha escola privada ou academia de Santiago, acorde coa época na que os liceos e ateneos estaban á orde do día.

UNHA MULLER CON OBXECTIVOS CLAROS

Máis aló da súa formación, a autora cuestiona a teoría de que a poeta escribe, publica e relaciónase co mundo cultural por mediación de Manuel Murguía.

Así, Lama lembrou que Rosalía desprazouse a Madrid con "os intereses moi claros", gañarse a vida "por si mesma" e converterse en escritora. Para iso, viaxou con contactos moi relevantes e a Murguía, apuntou, non o coñeceu ata ano e medio despois.

"Xa está ben desa imaxe de Murguía como protector e salvador de Rosalía, como responsable da súa orientación cara á patria", dixo a biógrafa, para quen, lonxe de que a poeta necesitase da súa intercesión, era el "o que estaba desesperado cando a coñeceu", xa que a súa familia "quitáralle" a asignación económica.

Finalmente, María Xesús Lama tamén incide no uso literario do galego, que rexeita que fose por influencia con Murguía e atribúe con anterioridade a Rosalía e aos seus ideais. De feito, a autora criticou que se analice o motivo polo que a poeta deixou nun momento de escribir en galego en lugar de preguntarse "por que empezou a escribir en galego", xa que os seus inicios, acordes coa época, foron en castelán.

Lama prepara xa a segunda parte da biografía de Rosalía de Castro, que prevé que se publique a finais de 2018 e na que tamén garda "algunhas sorpresas".

REVISITAR A ROSALÍA

Na presentación participou tamén o expresidente de Galaxia e actual presidente da RAG, Víctor Freixanes, que incidiu na necesidade de "revisitar" de forma periódica a figura de Rosalía.

Freixanes defendeu a publicación desta biografía como "meditada" e "necesaria" e eloxiou a súa capacidade de revisar todo o publicado sobre Rosalía de Castro para "reconstruír" a súa figura.

Todos os autores clásicos, apuntou Freixanes, deben ser "revisitados periodicamente polas novas xeracións", que achegan un novo enfoque. Tamén apostou por incluír a perspectiva de xénero na súa análise.