Expertos impulsan un decálogo para "equilibrar" a incidencia do turismo no patrimonio

Expertos de España, Portugal e Andorra participan desde este mércores en Santiago no VI Encontro Ibérico de Xestores de Patrimonio Mundial, que busca chegar a acordos sobre un decálogo que consiga o "equilibrio" entre o incremento do turismo cultural e a conservación do patrimonio, co obxectivo de que este non se converta nun "parque temático".

O director xeral de Belas Artes e Patrimonio Cultural do Ministerio de Educación, Luís Lafuente, participou na inauguración do encontro, un acto no que tamén interviñeron o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, o alcalde de Santiago, Martiño Noriega e autoridades portuguesas.

Durante a apertura do encontro, Román Rodríguez asegurou que o turismo é un "gran aliado" para manter o patrimonio mundial vivo, aínda que destacou a importancia de buscar o "equilibrio" cos seus outros usos --fundamentalmente o residencial-- para evitar a "sobrecarga" e que se converta nun "parque temático".

O aumento progresivo do turismo cultural, lembrou, está a ter "unha incidencia cada vez máis forte" nos conxuntos patrimoniais, algo que posibilita que este "siga vivo" e que xera un importante "impacto económico".

"O turismo é un gran aliado para o patrimonio, pero tamén pode ser un gran inimigo, como xestores, o voso labor é buscar o equilibrio", dixo o conselleiro aos presentes, tras apostar por un "uso sustentable" dos bens patrimoniais, "evitando a sobrecarga".

CIDADE HABITADA

Na mesma liña pronunciouse o alcalde de Santiago, que, referíndose en concreto ao conxunto patrimonial da cidade histórica de Compostela, apostou por conxugar o turismo co seu carácter de "cidade habitada".

Tras apuntar que a relación entre veciños, patrimonio e turismo é "complexa", o rexedor mostrouse de acordo en que "no equilibrio está a virtude". "Sería de necios negar os beneficios do turismo, pero tamén os riscos", resumiu.

No caso de Santiago, apuntou que o efecto dos aloxamentos turísticos nas rendas está a provocar que "por primeira vez no centro histórico estea a perderse poboación", así como comercio tradicional, polo que asegurou que o debate deste encontro é "absolutamente necesario".

"Non hai patrimonio nin cidade se non está habitada", dixo Noriega, que lembrou medidas postas en marcha desde o municipio e de acordo coa Xunta para conseguir este equilibrio, como a moratoria nas licencias hostaleiras e a regulación dos usos turísticos e comerciais dos edificios históricos.

UN TEMA "URXENTE"

Tamén desde o Goberno portugués consideran "urxente" abordar os "problemas actuais" que xera sobre o patrimonio mundial o incremento do turismo cultural.

O representante do Ministerio de Cultura portugués apuntou directamente a efectos como o incremento nas rendas e prezos das habitacións e pisos, que está a provocar que "os residentes teñan que abandonar as súas casas" nos casos históricos, así como á "desaparición do comercio de proximidade" en favor de tendas turísticas e de recordos e establecementos hostaleiros.

Este "ciclo especulativo", apuntou, vese reforzado pola "agresiva competitividade" entre as cidades patrimonio, que "pon en risco os propios valores patrimoniais" que xeran o seu recoñecemento e levan á "perda de identidade".

O crecemento do turismo, subliñou, "non é moitas veces compaxinable cos coidados que unha cidade histórica necesita", o que fai necesarias medidas para que esta actividade non leve á "perda de autenticidade" e á "desestructura social".

UN DECÁLOGO

O director xeral de Patrimonio Cultural confiou en que do diálogo deste encontro salga "un decálogo de liñas de actuación que poidan ser de aplicación polos xestores" para compaxinar ambas as actividades.

Para iso, apuntou, os expertos poderán coñecer de primeira man "casos concretos" e experiencias a nivel ibérico sobre a xestión turística de bens patrimoniais, así como abrir un "foro de diálogo" sobre cuestións como a limitación de usos ou as taxas turísticas.

A cultura supón para Luís Lafuente "un alicerce do turismo sustentable", polo que apostou por conxugar patrimonio e visitantes.

"Tradicionalmente, o patrimonio foi considerado unha carga", lembrou o director xeral, que destacou a "potencialidade" deste tipo de bens para "incrementar o turismo cultural" e converter ese "gasto" nun "investimento" con capacidade de rendemento económico e de "xerar emprego".