Hai que agradecerlle a Ana Pontón o enorme esforzo persoal e político que está a levar a cabo no obxectivo de situar ao soberanismo galego (BNG) nunha posición no escenario galego que lle permita aspirar con certo fundamento para presidir a Xunta de Galicia. Obxectivo que, segundo as súas propias declaracións, pensa conseguir convertendo ao BNG "nunha forza de maiorías para liderar ao país desde a Presidencia da Xunta".

Este lexítimo optimismo de Ana Pontón non pode ocultar que tal obxectivo atopa, neste momento, importantes atrancos para a súa consecución como xa expuxen nun artigo anterior en leste mesmo medio.

A presente lexislatura española está a poñer en evidencia que o BNG, neste momento, carece dunha estratexia coherente a nivel de estado. A mínima representación (1 deputado) non pode servir de escusa (por caso, Compromis ten 1 só deputado pero consegue unha maior presenza e protagonismo). Como habitualmente ponse de manifesto nos debates o Parlamento español está hoxe aliñado ao redor de dous grandes bloques: o de as esquerdas e o soberanismo e o das dereitas e o españolismo. Neste marco manter a equidistancia equivale á irrelevancia parlamentaria con os consecuentes custos políticos, electorais e mediáticos.

Outro atranco non menor deriva da reducida presenza do BNG a nivel local. O poder municipal debe ser unha das pancas que leven ao soberanismo a presidir a Xunta de Galicia. Con 457 concelleiros (12% do total) e 29 alcaldías (9%) o poder municipal de o soberanismo aparece como moi feble e dificilmente pódese aspirar a presidencia da Xunta con esta bagaxe municipal. A pesar de iso, e como demostraron as eleccións municipais do 2015, o mapa local é moi voluble e o soberanismo pode ter un espazo notablemente superior ao da actualidade. Queda moito tempo para as próximas eleccións municipais -maio 2023-, tempo que debe aproveitar o BNG tanto para perfilar a estratexia municipal, como para trasladar o soberanismo aos concellos, e elaborar unhas candidaturas que deberían ser moi abertas e plurais pero dotadas dun programa municipal coherente (base económica dos concellos, urbanismo, novas plantas municipais, competencias e servizos, deputacións....).

Non menor atasco, aínda que parece que Ana Pontón e os seus apoios están a superalo, serán as resistencias internas aos cambios necesarios. Como nos ensina a experiencia histórica os cambios desta natureza nas organizacións tradicionais, con culturas políticas moi respectables pero superadas pola historia, non son sinxelos e as máis das veces finalizan en rupturas. Non debería pasar iso no BNG se quere liderar o país desde a Presidencia da Xunta de Galicia. Non debería pasar iso nunha organización, que como a maioría das organizacións de esquerdas, coñeceu demasiados episodios cainitas.

A pesar dos atascos citados non me cabe a menor dúbida de que se o BNG avanza polo camiño debuxado na XVIII Asemblea Nacional -que pode finalizar sendo histórica- algo empezará a cambiar en Galicia para ben das clases populares que son maioría no país pero que levan moito tempo esquecidas polos poderes públicos.