Galicia dobrará a súa curva a finais de novembro e sufrirá polo menos 800 mortes máis en 2020, estima un modelo do coronavirus

A previsión de a Universidade Washington estima que chegarán a producirse unhas 25 mortes ao día para mediados de decembro.

Entre os múltiples modelos matemáticos para prever a evolución do COVID-19, un dos máis comentaods é o do Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME).  Ademais de ser o modelo que no seu día citaba Donald Trump para sacar peito, un artigo, en revisión, pola revista científica medRixiv estima que é o que menos se equivocou á hora de estimar os falecementos:

O MÁIS PROBABLE É QUE MORRAN UNS 1.100 GALEGOS MÁIS

Pois ben, o modelo deste centro de a Universidade of Washington  estima que ao 31 de decembro morrerían en Galicia 2.053 persoas desde o inicio da pandemia. Iso son 1.185 mortes máis que o cómputo oficial actual. 

Esa é a súa previsión actual, que ten unha ampla marxe de erro. No peor dos casos prevé 1.524 decesos máis ata final de ano e no mellor dos casos 812.

Ata que punto é fiable este modelo?

A súa FIABILIDADE CAE NAS PREVISIÓNS A medio prazo

A última actualización do seu modelo foi o 22 de outubro. Para onte estimaron 7 falecementos.  Houbo 8. A semana pasada faleceron ao redor de 5 persoas ao día, de media. 

"155 galegos morrerán por coronavirus ata novembro" publicaba Galiciapress o 3 de agosto, citando ás previsións de entón do IHME. Desde aquel día morreron 240 persoas en Galicia, segundo o último balance do Ministero de Sanidade, que é a fonte que usan os americanos para os seus cálculos.

En agosto Galiciapress tamén narrou como o modelo estimaba que as infeccións ían crecer aos poucos todo o verán ata empezar a dispararse a principios de outubro. En termos xerais, o modelo acertou, polo menos no ritmo da aceleración de contagis.

En conclusión, como todos os modelos, é muchísmo mellor prevendo a curto prazo que a medio. Entre outros factores, porque o modelo vai cambiando a medida que os seus creadores incorpóranlle novos datos captados das estatísticas oficiais.

DISTANCIA SOCIAL E MÁSCARAS

Así, por exemplo, o modelo varía en función da distancia social. Na actualidade, estima que en Galicia está ao redor dun -14% do habitual. Isto non ten en conta o toque de queda nocturno imposto onte. Suponse que cando o IHME incorpore os efectos do toque de queda, baixará máis a distancia social deste inverno respecto a a distancia social habitual,  e en consecuencia as cifras de contagios e mortes deberían tamén reducirse. 

Canto ha de reducirse a distancia social para lograr aplacar a onda? É unha pregunta que só os epidemiólogos poden tentar responder. Agora ben, de acordo ao citado modelo na primavera houbo que reducir ata nun 80% os contactos persoais para case extinguir esa primeira onda.

É esta, a distancia social, a única variable na que as autoridades parece que poden influír a curto prazo significativamente, de acordo ao modelo. A outra variable que está na súa man regular é o uso de máscaras. A proxección estima que actualmente en Galicia úsanse as máscaras en o 94%, e o mellor dos escenarios factibles é do 95%. 

É dicir, que non é a falta de uso das máscaras a que suscitou esta terceira onda. O que si logrou, de acordo ao ritmo observado no crecemento, é atenuar moitísimo a virulencia do seu impacto, de acordo ás porcentaxes de aceleración do número de positivos diarios, por agora moito máis leves que na primeira e segunda ondas. 

CANDO DOBRAREMOS A CURVA?

A revelación máis preocupante da última previsión do IHME é que Galicia non dobregará a curva ata finais de novembro. Mesmo se convertemos en case universal o uso da máscara.

Segundo a súa estimación, o ritmo de contagios diarios seguirá acelerando ata duplicar o actual na última semana de novembro, cando empezará a baixar. Na semana de nadal chegaremos cun nivel de contagios similar ao actual pero cuns 25 falecementos ao día. En febreiro, o escenario máis afastado que estima o modelo, teremos unha cantidade de diagnóstcos similar á de mediados de setembro.

DEMASIADO ALARMISTA?

É moi difícil avaliar o acerto do modelo á hora de prever contagios. O IHME traballa con "infeccións estimadas", un concepto que inclúe os contagios diagnosticados pero tamén os que non son diagnosticados e que, por tanto , non figuran nas estatísticas oficiais.

O presidente Pedro Sánchez dixo o domingo que España estaba a diagnosticar agora aproximadameente o 70% dos contagios.  O día 22 o modelo estimou que onte habería 1257 contagios en Galicia. A Xunta atopou 603, que son menos do 50% das infeccións estimadas polo IHME. É dicir, as cifras do IMHE pintan, en principio, un escenario peor do que apuntan os números do SERGAS, de ser certo que estamos efectivamente diagnosticando o 70% dos contagios.