En contraste con moitos dos habitantes que hoxe poboan os outeiros da Cidade Eterna, os antigos romanos eran moi organizados e sabían do poder da palabra escrita. En España o vello dereito romano segue conformando a vida pública e privada das xentes. Scripta manent, verba volant é unha expresión latina que remarca a conveniencia de que ás palabras non llas leve o vento.

Ao longo e ancho de “a pel de touro” dar a palabra como plasmación dun acordo entre as partes de calquera negocio, adoitaba alcanzar o rango de compromiso inquebrantable que debía respectarse. As palabras cumpríanse coma se fosen contratos redactados en documentos de prolijas cláusulas. A miúdo sucedía que o acordado de palabra non só era inmutable, senón que constituía o preludio práctico da súa formulación por escrito e conlevaba as implicacións que correspondían para a súa posta en vigor. A honra da palabra dada era legado dunha vella tradición de fidalguía aniñada nos albores dunha certa cultura hispánica.

Hoxe en día o antedicho soa a antigualla conductista para as xeracións do tuit ou os ultimísimos chats telemáticos. En boa parte destes foros da rede, as fake news son precisamente palabras que se utilizan coa intención de confundir e enganar. Rubricar en branco e negro os compromisos subscritos para, por exemplo, poder investir a un presidente de goberno debería ser unha práctica suficiente e necesaria para evitar o ulterior encanallamiento da vida política en España. Pero iso parece causar desazón entre os potenciais asinantes dun acordo de investidura. De novo, prefírese empezar a ‘casa polo tellado’. Primeiro as poltronas e logo o programa.

O desencontro actual entre Pedro Sánchez e Pablo Iglesias, líderes do PSOE e UP parece que ten moito que ver coa aversión para convir por escrito un plan de goberno para a lexislatura, sen antes proceder á repartición das cadeiras de brazos institucionais. Así, resulta prioritario visibilizar as caras dos responsables dos diferentes departamentos ministerios antes que explicitar as políticas públicas que se pretenden levar a cabo. O poyoyismo dos políticos involucrados alcanza niveis de vergoña allea.

Pedro sanchez pablo igrexas

O meu colega Victor Lapuente explicaba nun recente artigo de opinión como fora posible o acordo alcanzado en Dinamarca por parte de Mette Frederiksen a fin de lograr unha alianza de goberno de centroesquerda. Todas as partes involucradas cederan nas súas pretensións partidarias antes de asinarse o documento de 18 páxinas do novo goberno. Como consecuencia de tal proceder, os daneses xa saben “…que vai suceder en Dinamarca no próximos catro anos e quen o vai a facer”.

Argüirase que a cultura cívica de Dinamarca non é como a española, e que de pouco serve transpolar prácticas e traxectorias políticas dispares entre ambos os países. Tal argumentación non deixa de ser un exemplo de rancio casticismo. Afortunadamente a Europeización fai que os problemas no Vello Continente sexan cada vez máis similares e transversais no seu calibre e percepción popular. Por que non poderían emularse as “boas prácticas” que resultaron no desbloqueo dunha investidura que se antollaba difícil pola fragmentación do espectro partidario danés, tanto ou máis que en España? Certamente os europeos farían ben en compararse e aprender entre eles, e en non tratar de aplicar o papanatismo de situacións inconmensurables como as que se producen de EEUU, tan do gusto de mozos consultores e analistas políticos nos nosos medios e redes sociais.

Lexítimo é que Pablo Iglesias reclame protagonismo para a súa formación política nun goberno de coalición ou colaboración (de novo os galgos e os podencos acompáñannos), como tamén o é a aspiración de protagonismo exclusivo por parte dun goberno monocolor presidido por Pedro Sánchez. Pero ambos deberían ser conscientes que os cimentos dese executivo só poden forxarse cun acordo programático negociado, redactado e asinado en comandita. Así os electores saberán que é o que se pretende cumprir, ademais de coñecer a textura e o tapizado das cadeiras de brazos para ocupar nas sedes ministeriais. Máis aló do gracejo e ocorrencias dos representantes gobernamentais, o desexable nesta Segunda Transición democrática é facer primar o interese xeral e a claridade das propostas políticas a levar a cabo polos partidos e actores sociais implicados na gobernanza multinivel de España.

Pola comarca cervantina do meu pobo de orixe familiar dicíase aquilo de “o borrico na linde”. No caso que nos ocupa, quixese significar co devandito popular que as esquerdas poden ser amigas (e tamén inimigas). Para evitar confusión e envurullos na linde do indesexable, nada é mellor que deixar por escrito os compromisos de goberno. Así, os votantes poderán xulgar sen mixtificaciones de trileiro os méritos da acción de goberno. Ou deixaremos que o asno se coma os hierbajos a ambos os dous lados da linde...?