Son moitos os chistes sobre Silvio Berlusconi. Tras a vitoria da coalición de centro-dereita nas eleccións xerais italianas volve circular un que reflicte simpáticamente o devir da súa carreira política. Aos seus 81 anos, dise que il Cavaliere Berluska -outro dos seus apelativos populares- está preocupado por deixar resoltos algúns asuntos mundanos. Convoca para un delicado asunto a Fedele Confalonieri, o seu home de confianza e presidente do grupo creado por el mesmo, Mediaset, un conglomerado cunha capitalización bolsista superior aos 4.000 millóns de euros e que en España é propietario entre outros das canles de televisión Cuatro e Telecinco. Pídelle que busque unha tumba acorde ao seu rango. Tras pescudas e propostas infrutuosas, Confalonieri cre atopar a solución. “Silvio, liberouse a tumba de Xesucristo”. Berlusconi reacciona: “Esa estaría moi ben, pero canto piden por comprala?” “Dous mil millóns de euros”, responde o seu fiel escudeiro. “Dous mil millóns..! Tanto diñeiro para estar alí só tres días..!!”

Berlusconi non foi candidato nas eleccións do 4 de marzo porque foi condenado por fraude fiscal, falsidade contable e apropiación indebida no denominado ‘proceso Mediaset’. En novembro de 2019 expirará a súa condena e inhabilitación, a única en firme tras os máis de 30 procesos xudiciais nos que foi procesado, e que foi avalada polo máximo tribunal de apelación italiano (Corte dei Cassazione). Para esa data, e se segue en boa saúde como ata agora, podería ser candidato á presidencia do goberno ou, quizá máis adiante, á presidencia da República, a cal é para non poucos observadores a súa gran ambición persoal. Iso poñería broche de ouro á súa traxectoria política. As demais ambicións deste ‘home feito a si mesmo’ cumpríronse sobradamente: multimillonario empresario de éxito, rutilante personaxe público e, nun ton máis lúdico pero non menos relevante no país transalpino, forjador dun dos equipos míticos do fútbol internacional de todos os tempos (AC Milan de Sacchi e Capello).

RESULTADOS ELECTORAIS

Como se esperaba, os resultados electorais non posibilitaron un respaldo suficiente a ningunha das tres grandes forzas concorrentes con maiores posibilidades de formar goberno: (a) coalición de centro dereita (Berlusconi-Forza Italia, Salvini-Leiga, Meloni-Fratelli d’Italia e Fitto-Noi con l'Italia-Unione dei Centro), con ao redor dun 37% dos votos; (b) os denominados ‘antipolíticos’ de Dei Maio-Movimento Cinco Stelle, con máis do 32%; e (c) centro esquerda de Matteo Renzi-Partito Democratico e outros partidos menores, en torno ao 23%. De acordo ao alambicado sistema electoral vixente, só aquelas forzas políticas que, por si soas ou en coalición electoral superasen o 40% dos votos emitidos, recibirían un premio extra de escanos que lles permitiría gobernar en maioría. Iso agora non é posible.

Deberase, por tanto, volver ás transaccións características dos tempos da chamada I República, e aos pactos entre partidos da posibilista clase política italiana.

Case todas as forzas políticas antes das eleccións xuraban e perjuraban que non realizarían os coñecidos como inciuci, ou componendas entre partidos que se odian antes da consultas electorais, pero que están dispostos a botar ‘pelillos á mar’ se a recompensa son cargos e poltronas institucionais (por certo, as mellor remuneradas comparativamente en toda a Unión Europea).

MOVEMENTO CINCO ESTRELAS

O respaldo ao Movemento Cinco Estrelas foi debido, precisamente, ao seu frontal rexeitamento aos inciuci e envurullos entre políticos e partidos. Para os triunfantes ‘estelares’, con estas eleccións debería inaugurarse a III República, e corresponderíalles a eles recibir o encargo do presidente Sergio Mattarella para formar goberno. Como primeiro partido, hexemónico ademais no Sur de Italia, o M5S está máis que lexitimado para reclamar o seu protagonismo gobernamental. Pero para alcanzar a maioría de 316 deputados na cámara baixa e de 158 senadores na cámara alta, o novo líder Luigi Dei Maio tería que recibir o apoio ben do Partido Democrático de Matteo Renzi ou da liga de Matteo Salvini (no caso de que estes últimos se desgajasen da coalición de centro-dereita). Esas son as dúas opcións aritméticas que permitiría ao Presidente da República un encargo fácil e directo para a formación de novo executivo. Como ben entenderán os nosos lectores, iso será unha misión farto difícil polas contradicións implícitas en tales eventuais acordos.

Outras son as dicotomías que se conformaron cos resultados electorais. Por exemplo, Antonio Tajani, candidato de Forza Italia, é o actual Presidente de o Parlamento Europeo, e quizá aceptou a invitación para liderar o centro-dereita italiano de mala gana, coñecendo quen son os seus socios. Matteo Salvini (Liga) enxalzou a Marine Lle Pen e é remiso á Unión Europea, como tamén o son os post-fascistas de Fratelli d’Italia (o seu líder Giorgia Melloni entrevistouse simbólicamente co díscolo presidente húngaro Viktor Orbán, poucos días antes da consulta electoral).

Ante tal estado de cousas, Silvio Berlusconi ve altamente condicionado o seu protagonismo político, sobre todo considerando que a Leiga (18%) adiantou a Forza Italia (14%) nas preferencias dos electores.

Pero il Cavaliere non tira a toalla. A pesar de todos os imponderables, as súas palabras tras a longa noite electoral poden ser premonitorias: “Permanecemos como forza central e esencial en calquera proxecto posible de futuro”. Son declaracións a ter moi en conta ante a posible deriva populista e antieuropea dos vencedores individuais das eleccións, Movimento Cinque Stelle e Liga, ou ante a eventual celebración de novas eleccións nun futuro non moi afastado. Poida que sexa aínda pronto para que Berluska encargue ao seu fiel Confalonieri que renove a tarefa de buscarlle unha tumba acorde ás súas expectativas.