Médicos de primaria esixen ao SERGAS 30 consultas máximo e non as 70 que atenden en moitos casos

Os sindicatos de médicos e facultativos de Galicia O'MEGA e SIMEGA lanzaron un novo aviso ao Servizo Galego de Saúde (#Sergas). Reclaman que se limite a sobrecarga dos médicos de familia de Atención Primaria establecendo un máximo de 30 actos asistenciais diarios. Segundo alertan, a presión asistencial actual está a deteriorar tanto a calidade da atención aos pacientes como as condicións de traballo dos profesionais, que dedican boa parte da súa xornada a tarefas que consideran alleas á súa función clínica.

Nos últimos anos, os médicos de Atención Primaria do Sergas en Galicia están a realizar unha media diaria de actos médicos moi superior á recomendada polas propias autoridades sanitarias, situar ao redor dos 70 consultas por xornada en múltiples centros, o dobre do baremo fixado para unha asistencia de calidade, que se establece nunhas 30 consultas diarias.

Os informes oficiais reflicten que a actividade sanitaria predominante realízase nos centros de saúde, representando máis do 98% do total de consultas atendidas. En 2021, producíronse preto de 30,9 millóns de consultas ordinarias en centros de saúde galegos, baixando lixeiramente en 2022 a máis de 29,5 millóns e, situar en 2023 ao redor de 25,7 millóns. En contraste, as consultas domiciliarias apenas supoñen entre o 1,7% e o 2% do total cada ano. Se se compara co número de médicos de familia dispoñibles, obsérvase que a media diaria de consultas por profesional segue sendo excesivamente elevada respecto de estándar internacionais.

No seu comunicado, os sindicatos lembran ao conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, que resulta urxente cumprir o compromiso xa anunciado de retirar aos facultativos os labores administrativos que agora asumen de maneira obrigada. De acordo cos seus cálculos, a carga burocrática pode chegar a restar até un 40% do tempo de consulta, provocando demoras nas axendas e reducindo a atención directa aos pacientes. Os sindicatos propoñen que as citacións por exceso de demanda canalícense a través de programas voluntarios especiais, mentres que as xestións non asistenciais sexan derivadas a persoal administrativo ou outros perfís profesionais.

Reivindicación sobre a PAC

Outro dos puntos que xera maior preocupación entre os médicos é a situación dos Puntos de Atención Continuada (#PAC). Segundo denuncian, en lugar de actuar como auténticos dispositivos de urxencias extrahospitalarias, convertéronse nunha extensión encuberta da atención ordinaria, saturando aos equipos con consultas non urxentes que deberían derivar a outros especialistas ou centros. Neste sentido, reclaman que a PAC conten con protocolos claros para filtrar a demanda e redirixir aos pacientes que non presenten cadros urxentes ao recurso máis axeitado, de modo que o seu papel se limite á atención estabilizadora e de urxencia real.

Para mellorar a cobertura, propoñen que os facultativos de atención primaria poidan sumar de maneira voluntaria e con incentivos económicos suficientes a estas quendas, o que permitiría aliviar un persoal cada vez máis ao límite e garantir unha resposta rápida en emerxencias.

Gardas localizadas e xubilación

Os sindicatos tamén centran a súa reclamación na regulación das gardas. Demandan a homogeneización deste sistema entre todas as áreas sanitarias para evitar desigualdades, co pago das horas presenciais ao 175% da hora ordinaria e o seu recoñecemento como tempo efectivo traballado, o que tería repercusión directa sobre as cotizacións dos facultativos para a xubilación. Consideran que se trata dunha esixencia xusta, en liña co que ocorre noutros territorios do Estado, xa que actualmente moitas desas horas non se reflicten nas traxectorias profesionais nin na carreira laboral a longo prazo.

Xunto a iso, esixen unha actualización automática dos módulos de traballo para os médicos maiores de 55 anos, tomando como referencia as horas de garda presencial, e que se aprobe canto antes unha regulación que aclare cales son as excepcións xustificadas en casos de enfermidade, embarazo ou outras causas debidamente acreditadas.

Período transitorio para reincorporaciones

Por último, O'MEGA e SIMEGA reclaman ao Sergas que se abra un período transitorio que permita a aqueles médicos que no seu día rexeitaron acoller a determinadas medidas de flexibilización laboral, ou que quedaron fóra de programas de descarga asistencial, volver incorporarse agora a esas fórmulas. Segundo explican, un plan de retorno permitiría equilibrar mellor os persoais, optimizar os recursos humanos e dar unha saída a facultativos con condicións especiais que actualmente ven limitada a súa capacidade de adaptación dentro do sistema.

Ambos os sindicatos dirixen todas estas reivindicacións directamente ao titular da Consellería de Sanidade, ao que recriminan a falta de cumprimento de compromisos previos e a ausencia de avances nun terreo que consideran prioritario para garantir a sustentabilidade da Atención Primaria en Galicia. Os facultativos advirten de que sen medidas inmediatas para reducir a presión asistencial, reordenar os recursos e recoñecer debidamente o traballo dos profesionais, a sanidade pública galega seguirá nunha situación crítica.

Os representantes sindicais aseguran que, de non articular solucións en breve, non descartan convocar mobilizacións que visibilicen a crecente precariedade na rede sanitaria de Atención Primaria, convertida na primeira porta de entrada do sistema de saúde. Ao seu xuízo, limitar as axendas, descargar de tarefas burocráticas aos médicos e reforzar a estrutura da PAC son decisións crave que o Sergas debe afrontar sen demora.