Sanitarios galegos salvan vidas co quirófano móbil de Diego González Rivas en Serra Leona

A expedición desenvolveuse durante unha semana nun quirófano móbil transformado en camión, que tras un accidentado traslado desde Ghana chegou con avarías que fixeron temer a cancelación da misión. Finalmente, e grazas ao esforzo dos profesionais de FP do CIFP As Mercedes de Lugo, a unidade funcionou coas mesmas condicións de seguridade que un hospital europeo en pleno corazón de África.

A forza do equipo galego

O doutor Diego González Rivas, cirurxián coruñés pioneiro en cirurxía torácica minimamente invasiva e fundador da Fundación que leva o seu nome, liderou unha vez máis un proxecto que mestura ciencia e humanidade. Coñecido internacionalmente por desenvolver a técnica de cirurxía uniportal, González Rivas leva anos compaxinando o seu labor médico con expedicións solidarias en África, Asia e Latinoamérica. O seu obxectivo: levar a sanidade de vangarda a lugares onde apenas existen recursos.

“O máis importante desta misión en Serra Leona é que o seis pacientes que operamos están moi ben. Volvemos a casa coa satisfacción de mellorar a súa calidade de vida”, explicou o doutor, quen destacou tamén o papel de Marta, unha galega afincada no país coa ONG Partners in Health, que apoiou o coidado dos pacientes locais.

O reto técnico foi enorme. O camión-quirófano chegou con numerosos equipos danados, pero os profesores Víctor Paz, Leticia Conde e Alberto Pereira lograron reparalos sobre o terreo. “Non foi chegar e acender. Pensamos mesmo en cancelar a misión, pero conseguimos pór a unidade en marcha e realizar todas as operacións con garantías”, relatou Víctor Paz.

O proxecto galego contou ademais coa participación de cirurxiáns de Marrocos, Países Baixos e Libia-Alemaña, que subliñaron a dimensión histórica do momento. “É a primeira vez que se fai cirurxía torácica en Kono, e ademais minimamente invasiva. Poder facelo nun camión é un milagre”, destacou Souheil Boubia, cirurxián marroquí.

Para Tom Gresnigt, oncólogo cirúrxico holandés, a misión supón “unha oportunidade histórica para Serra Leona e os países veciños”, un territorio cunha das taxas máis altas de tuberculoses e sen servizos de cirurxía torácica. O cirurxián libio-alemán Husam Enaami subliñou o legado do proxecto: “Vai máis aló da cirurxía, achega loxística, coñecemento e esperanza”.

A mirada das enfermeiras coruñesas

Dúas enfermeiras galegas, Belén e María, viaxaron desde A Coruña para participar na misión. Ambas confesaron que chegaron con medo, pero o que máis lles impactou foi “a cantidade de nenos sós na estrada” e a precariedade nos hospitais.

“En Serra Leona, quen non ten recursos, morre”, explicaron con crueza. Lembraron como as familias enteiras durmían nos corredores para acompañar a un paciente hospitalizado e a tristeza de ver a quen non podían acceder a ningún tratamento. Ao mesmo tempo, recoñeceron a esperanza que xeran organizacións como a Fundación: “Nun camión ofrécense as mesmas condicións dun quirófano europeo”.

Entre a crueza e a esperanza

O anestesista Radu Podaru achegou outro testemuño estremecedor: “O hospital ao que chegamos parecía máis un purgatorio que un sitio para salvar a alguén. A vida en África Occidental é moito máis cruel do que imaxinamos desde os nosos fogares”. Con todo, destacou a forza do proxecto: “Non hai nada máis gratificante que sentir que realmente salvaches a vida de alguén, e iso só pasa en África”.

Entre o seis pacientes operados incluíuse un neno sometido a unha cirurxía de oito horas, unha intervención de altísima complexidade que se completou con éxito. Para Podaru, a persistencia do doutor González Rivas foi clave: “Converteu en realidade un soño que parecía imposible: crear un quirófano móbil de última xeración e levalo ás zonas máis remotas do mundo”.

A misión non pasou desapercibida en Serra Leona. O ministro de Sanidade visitou a unidade móbil en Kono e anunciou un convenio de colaboración coa Fundación. Ademais, parte do equipo foi recibido en Freetown polo vicepresidente do país, que agradeceu o labor humanitario e mostrou a vontade do goberno de estreitar a cooperación sanitaria.

En España, a experiencia tivo un altofalante inesperado: o programa “A Revolta” de David Broncano, que conectou en directo co quirófano móbil para mostrar á audiencia a realidade da pobreza en África e visibilizar este proxecto galego sen precedentes.

Diego González Rivas, un galego universal

A figura de Diego González Rivas transcendeu desde hai anos os quirófanos galegos. Nacido na Coruña en 1974, converteuse nun referente mundial grazas á cirurxía torácica minimamente invasiva, técnica que desenvolveu e que se coñece como uniportal VATS (cirurxía torácica por unha soa incisión). O seu método foi adoptado en hospitais de Europa, América e Asia, o que o situou entre os especialistas máis influentes do mundo no seu campo.

Nos últimos meses, o seu nome volveu a aparecer nos medios pola súa dobre faceta: a de innovador cirúrxico e a de médico envorcado en proxectos humanitarios. Ademais de Serra Leona, impulsou misións en Ghana, Angola, Costa do Marfil ou Zimbabue, sempre coa idea de formar a médicos locais e deixar unha semente que continúe despois da súa marcha. A súa Fundación traballa coa lema de “levar a cirurxía a quen non teñen acceso a ela”, unha idea que resume a filosofía que o move desde fai máis dunha década.

O equipo regresou a Galicia coa certeza de dar un paso importante na atención sanitaria en África. A directora da Fundación, Carla Salgado, coordinou a misión desde España e asegurou que a experiencia servirá para preparar novas expedicións.

O propio González Rivas concluíu: “Estamos moi felices. Os pacientes están estupendamente e volvémonos coa satisfacción de salvar vidas. Misión cumprida”.

En Kono, onde a morte cotiá convive cunha poboación que non se resigna, quedou unha pegada: a dun camión quirófano chegado desde Galicia que demostrou que, mesmo nos lugares máis esquecidos, a esperanza tamén pode viaxar como unha seda.