A falta de médicos abre un novo nicho de negocio: consultoras que importan doutores estranxeiros

A sanidade galega, como a do resto de España, enfróntase a unha encrucillada cada vez máis visible: a falta de médicos. A dificultade para cubrir prazas en centros de saúde, Puntos de Atención Continuada (#PAC) e hospitais, especialmente en determinadas especialidades e no rural, converteuse nun problema estrutural. É un déficit que se produce tanto na sanidade pública como na sanidade privada.

Neste contexto de necesidade imperiosa, xorden novos modelos de negocio como o da consultora Dipla Partners, que atopou unha oportunidade en facer de ponte entre os servizos sanitarios españois que necesitan galenos e os miles de doutores formados no estranxeiro que aspiran a exercer no noso país. O principal valor que achegan é o de guiar aos candidatos a través do labiríntico proceso de homologación dos seus títulos, o gran pescozo de botella do sistema.

A magnitude do problema a nivel nacional ofrece unha perspectiva clara do desafío. Segundo estimacións do propio Ministerio de Sanidade, en España existe un déficit duns 6.000 médicos de todas as especialidades, ademais de 100.000 profesionais de enfermaría, cifras que nos sitúan por baixo da media europea en cociente de persoal por habitante. Esta carencia non só afecto ao sector público. Un recente informe do sector sinala que até o 75% das empresas de saúde e farmacéuticas recoñecen ter serias dificultades para atopar e contratar profesionais cualificados, convertendo a escaseza de talento nunha ameaza directa para a sustentabilidade e a calidade do sistema.

O paradoxo é que, mentres os centros sanitarios buscan desesperadamente persoal, miles de médicos estranxeiros ven frustrados os seus intentos de incorporar ao mercado laboral español. O obstáculo non é a falta de interese, senón a burocracia. Segundo datos analizados por Dipla Partners a partir de máis de 6.000 currículos recibidos, a gran maioría de fóra de España, un 60% dos médicos foráneos non logrou aínda convalidar o seu título básico de Medicamento. Do 40% restante, case todos (un 38% do total) só dispoñen da homologación xenérica, que non lles permite exercer como especialistas, e apenas un 2% conseguiu a validación completa da súa especialidade.

A demanda é alta. Actualmente, a consultora xestiona máis de 300 procesos de selección en toda España, colaborando con grandes grupos hospitalarios e centros privados. Os perfís máis buscados son un reflexo das carencias do sistema: especialistas en Urxencias Hospitalarias, Medicamento Xeral, Pediatría, Psiquiatría ou Anestesiología. 

Unha ponte para o talento foráneo

Ante este escenario, empresas como Dipla Partners desenvolveron un modelo de consultoría integral. En lugar de limitar á selección de persoal, ofrecen un acompañamento completo que inclúe asesoría en materia de estranxeiría e no proceso de convalidación de títulos. A firma creou unha unidade específica de Inmigración e Estranxeiría para orientar aos doutores sobre as opcións reais, os prazos e os requisitos. O seu negocio baséase en entender, por unha banda, as necesidades dos hospitais e, por outro, as dos profesionais que desexan emigrar, ofrecendo un servizo que a administración pública, a día de hoxe, non proporciona coa mesma axilidade. O obxectivo é facilitar a chegada de talento sanitario cualificado para cubrir postos que, doutra forma, quedarían desertos.

 O Servizo Galego de Saúde (#SERGAS) leva anos lidando con dificultades para cubrir prazas MIR en especialidades crave como Medicamento de Familia e Comunitaria, a base do sistema. As xubilacións masivas previstas para a próxima década ameazan con agravar aínda máis esta situación. A chegada de médicos doutras latitudes preséntase, para moitos xestores, como unha das poucas solucións viables a curto e medio prazo para garantir a cobertura de vacantes e evitar o peche de consultorios ou a sobrecarga dos servizos de urxencias, unha realidade que xa afecta a numerosas áreas sanitarias galegas.

Os receos dos colexios profesionais

Con todo, esta vía non está exenta de críticas e receos. Organizacións como a Organización Médica Colexial (#OMC) e as súas filiais autonómicas,   expresaron en reiteradas ocasións a súa preocupación. A súa postura non é de rexeitamento á chegada de profesionais estranxeiros, senón de esixencia de garantías. Advirten que é fundamental asegurar que a formación de orixe sexa equiparable en calidade e esixencia á do sistema MIR español, considerado un referente internacional. A principal inquietude é que unha homologación "exprés" ou pouco rigorosa para atallar a escaseza poida comprometer a calidade asistencial e a seguridade do paciente.

Así, en Galicia,  a Asociación Galega de Medicamento Familiar e Comunitario (AGAMFEC) alerta de que se están incorporando profesionais, na súa maioría procedentes de fóra de Europa, que non recibiron a formación posgrao nin a residencia esixida -que en España son catro anos- o que podería pór en risco a calidade da atención primaria.

Outro punto de fricción é a competencia lingüística. Os colexios profesionais insisten en que o dominio do castelán, e no caso de Galicia tamén do galego, é un requisito non só para a correcta comunicación co paciente, senón tamén para a axeitada comprensión da historia clínica e a coordinación con outros profesionais sanitarios. Reclaman probas de nivel rigorosas como condición previa para a colegiación e o exercicio profesional. Sosteñen que o fin último debe ser manter os estándar de calidade do Sistema Nacional de Saúde, sen rebaixar as esixencias pola urxencia do momento.