En Galicia tárdase 9 meses para unha consulta co especialista tras o primeiro diagnóstico de Alzheimer

O informe destaca que, a pesar da pronta derivación desde a Atención Primaria, os pacientes enfróntanse a dilacións prolongadas no acceso á consulta con especialistas de Neurología ou Xeriatría, o que atrasa a confirmación diagnóstica e o inicio do tratamento axeitado. O 75% dos expertos consultados identifica como obstáculos a falta de tempo nas consultas, a escaseza de formación específica nesta patoloxía e a ausencia de infraestruturas apropiadas.

Aínda que un 62% dos sanitarios afirma que existen protocolos de derivación cara a especialistas, recoñecen que o coñecemento real destes documentos por parte do persoal médico é só moderado. Tamén cualifican como insuficiente a información que se traslada aos pacientes e as súas familias en fases iniciais e apuntan que non se ofrece un soporte axeitado en cuestións crave como a planificación anticipada de decisións.

Reclaman diagnóstico temperán e recursos

Desde a Confederación Española de 

(CEAFA), o seu director Jesús Rodrigo subliña a importancia de avanzar cara a un diagnóstico temperán e de precisión para ofrecer aos afectados a posibilidade de gozar de máis anos de vida autónoma e independente. Pola súa banda, o neurólogo Pablo Martínez Lage, director científico do Centro de Investigación e Clínica Memoria da Fundación CITA-Alzheimer, advirte sobre a desigualdade territorial no acceso a un diagnóstico, con comunidades nas que a coordinación é máis fluída fronte a outras onde persisten obstáculos que dificultan a atención.

Nesta mesma liña, o doutor Pablo Baz, do Grupo de Traballo de Neurología da Sociedade Española de Médicos de Atención Primaria (Semergen), considera imprescindible reforzar as capacidades da Atención Primaria. Segundo apunta, mellorar o cribado e a detección nesta primeira liña permitiría acceder a tratamentos máis efectivos, mellorar o prognóstico, reducir os custos sanitarios e facilitar a planificación dos coidados ás familias.

O Mapa de Recursos elaborado polos expertos conclúe que tanto a Estratexia de Enfermidades Neurodegenerativas de 2016 como o Plan Integral de Alzheimer e outras Demencias 2019-2023 presentan un baixo nivel de coñecemento e implementación, o que se traduce en escasa aplicación práctica na atención real dos pacientes. Así mesmo, denuncia a falta de plans estratéxicos específicos en moitas comunidades autónomas, o que contribúe á desigualdade e retarda a resposta sanitaria. 

O proxecto @Almo-Care, promovido por Lilly, céntrase en identificar os puntos críticos para trasladar á práctica clínica as innovacións terapéuticas e establecer novos modelos organizativos nos hospitais e servizos de todo o país. Das máis de 40 recomendacións propostas por un panel de 50 expertos, 14 considéranse prioritarias.

A doutora Raquel Sánchez-Valle, neuróloga do Hospital Clínic de Barcelona, sinala a urxencia de implantar circuítos de derivación máis áxiles, apoiados no uso de biomarcadores e ferramentas diagnósticas que garantan fiabilidade e rapidez. Coincide con ela o doutor Baz, quen avoga por xeneralizar programas de cribado en Atención Primaria, ampliar a formación dos profesionais, impulsar políticas sociosanitarias máis ambiciosas e garantir canles de coordinación estandarizados entre niveis asistenciais.

Este enfoque permitiría unha abordaxe multidisciplinar, coordinado e áxil, fundamental para que os pacientes poidan beneficiar de novas terapias en desenvolvemento dentro do Sistema Nacional de Saúde.

Impacto crecente do Alzheimer en Europa

A enfermidade de Alzheimer afecto actualmente a uns 6,9 millóns de persoas en Europa, cifra que podería #duplicar de aquí a 2050 debido ao progresivo envellecemento da poboación. Lilly alerta de que un terzo dos pacientes con deterioración cognitiva leve ou demencia leve progresa a un estadio clínico máis grave en só un ano, o que multiplica a urxencia de garantir diagnósticos máis rápidos e efectivos.

En Galicia, o reto sanitario e social do Alzheimer segue moi presente, cunha atención marcada por itinerarios longos, falta de uniformidade territorial e escaseza de recursos específicos. Os expertos coinciden en que mellorar a coordinación asistencial, reforzar a Atención Primaria e aplicar de forma efectiva os plans nacionais son claves para avanzar cara a un futuro no que os pacientes dispoñan dunha atención máis temperá, integral e humanizada ante unha enfermidade que non deixa de crecer en toda Europa.