Marca de beneficios, marca de peches: O Banco Santander segue pechando sucursais a pesar das protestas

O Banco Santander afronta un novo ciclo de protestas en Galicia e no conxunto do Estado pola súa estratexia de clausura de sucursais e redución de persoal, un modelo que a CIG (Confederación Intersindical Galega) cualifica de "destrución de emprego" e "dixitalización forzosa" nun momento no que a entidade financeira ha encadeado beneficios anuais históricos.

A mobilización máis recente tivo lugar este luns, convocada pola CIG-Banca, fronte á oficina da rúa Médico Rodríguez na Coruña, unha das afectadas pola inminente clausura. O sindicato galego denuncia que este goteo de peches é unha táctica para evitar os custos e o impacto mediático dun Expediente de Regulación de Emprego (ERE) masivo, optando no seu lugar por unha redución gradual dos postos de traballo.

As queixas céntranse no prexuízo para a cidadanía, especialmente para os colectivos máis vulnerables, que ven como se dificulta o seu acceso á atención presencial.

O Banco Santander non respondeu ás mobilizacións desta semana. Anteiormente,  abordou as críticas polos despedimentos e peches de oficinas en Galicia e o resto de España adoptando unha postura dobre e matizada. 

Oficialmente, a entidade desmentiu os rumores que apuntan á inminente activación dun Expediente de Regulación de Emprego (ERE) de carácter masivo, a pesar das filtracións xornalísticas sobre un posible axuste que afectaría a máis dun milleiro de traballadores. En lugar de recoñecer un plan de despedimentos xeneralizado, a xustificación principal esgrimida polo banco é un "cambio de modelo de negocio" inevitable. 

As cifras oficiais de empelo mostran unha diminución duns 4.000 traballadores en xaneiro deste ano respecto ao ano anterior.

Este cambio débese, segundo o Santander, á necesidade de adaptación aos novos hábitos dos clientes, quen están migrando masivamente cara ás canles dixitais (banca móbil e online). A estratexia, por tanto, preséntase como unha "transformación" cara a un modelo "competitivo, simple e automatizado", que implica a optimización da rede física. Aínda que o banco eludiu proporcionar cifras concretas sobre o número de sucursais a clausurar, especialmente en España, insistiu en ser "consciente do valor da rede de sucursais", asegurando que brindará apoio aos empregados afectados e buscará minimizar o impacto destas reestruturacións nos clientes, particularmente nas comunidades rurais.

A pesar destas promesas, o certo é que España está a ser escenario desde hai meses dun recorte amplo de oficinas do Santander. O ritmo de peche acelerouse: no informe semestral máis recente a entidade rexistra clausúraa de 109 oficinas entre xuño de 2024 e xuño de 2025. En xuño de 2024, Santander contaba con 1.833 oficinas en España. Por tanto, pecháronse aproximadamente o 6% das sucursais no último ano.

Marca de ganancias

A estratexia de redución de custos e optimización da rede de oficinas do Banco Santander prodúcese nun contexto de bonanza económica para a entidade. O banco encadeou o seu terceiro ano consecutivo de beneficios marca ao rexistrar unhas ganancias de 12.574 millóns de euros en 2024, o que supuxo un incremento do 14% respecto ao exercicio anterior, e superando os 11.080 millóns de euros de beneficio de 2023. Os datos que se van coñecendo do exercicio de 2025 apuntan a outro exercicio de marca:

As cifras de rendibilidade tamén están preto de máximos:

A pesar desta aparente bonanza, a sección sindical da CIG alertou sobre a continuidade na supresión de oficinas nos barrios das principais cidades galegas, como A Coruña, Ourense, Pontevedra, Santiago de Compostela, Ferrol, Vigo e Lugo. Segundo os seus representantes, esta medida obriga aos clientes a desprazar ou a recorrer á vía dixital, o que agrava o problema da exclusión financeira.

Maite Freire, delegada da CIG, explica que cada clausura ten un dobre efecto: por unha banda, prodúcese o despedimento de parte do persoal; por outro, o restante é concentrado nas sucursais que permanecen abertas. Esta reestruturación tradúcese nun “brutal” aumento da carga de traballo para os empregados que quedan e, consecuentemente, nun incremento dos riscos psicosociais.

A sindicalista quéixase de que o novo modelo operativo que o banco está a implantar substitúe ao persoal de portelo por unha caixa 'avanzada', forzando a quen realizan labores comerciais a asumir tamén a atención de caixa sen que se reduzan os seus obxectivos de venda. Freire subliña que as directrices internas do banco buscan activamente “que non facilitemos atención presencial nas oficinas, senón que desviemos á clientela ás canles dixitais”.

En Galicia, o impacto desta política de desmantelamento da rede é especialmente perceptible. Actualmente, a comunidade conta con 132 oficinas do Banco Santander.  Segundo CIG, hai aproximadamente dez anos, só a provincia da Coruña albergaba esa mesma cantidade de sucursais da entidade. A previsión sindical é que o proceso de peches e de destrución de emprego intensifíquese no próximo ano.

O sindicato galego critica que a dixitalización forzada que impulsa a entidade non é máis que unha "escusa" para reducir custos e engrosar os seus “millonarios beneficios”. Ademais, advirten sobre o impacto negativo para a seguridade dos clientes, xa que o recorte na atención presencial e a falta de persoal suficiente para asesorar, especialmente ás persoas con escasa alfabetización dixital, exponas a un maior risco de fraudes e ciberataques. 

Ademais do peche de oficinas e a amortización de postos, a denuncia da CIG inclúe outras prácticas laborais, como os traslados a máis de 75 quilómetros para buscar a saída de empregados maiores de 58 anos ou os despedimentos por supostos incumprimentos de normativas a persoal máis novo, detectados tras avaliacións internas.  

Máis da metade das sucursais pechou en España na última década

Todo o sector bancario leva lustros pechando sucursais e despedindo traballadores. Segundo os últimos datos do Banco de España, o esborralle da rede física é alarmante. Desde 2015, Galicia perdeu 1.058 sucursais, o que significa que 6 de cada 10  botaron o peche de forma permanente. 

Este descenso do 60,1% sitúa á comunidade como a segunda con maior caída de toda España, só por detrás de Estremadura e moi por encima da media nacional. A sangría foi homoxénea e devastadora en todas as súas provincias: A Coruña pasou de 599 a 246 oficinas, Lugo de 291 a 115, Ourense de 268 a 104, e Pontevedra de 603 a 238.

A nivel de España, o sector tocou teito en 2008 con máis de 45.000 sucursais. Quedan unhas 25.000.