Alcoa: É posible nacionalizar empresas para protexer postos de traballo??

O Goberno presidido por Pedro Sánchez argumentaba que Telefónica “é unha compañía líder no ámbito das telecomunicacións, tanto en España como no plano internacional”. Esta frase encabezaba un documento dirixido á Comisión Nacional do Mercado de Valores polo cal explicaban a orde dada á Sociedade Estatal de Participacións Industriais (SEPI) para a adquisición do 10% do accionariado de Telefónica. Así, desde decembro de 2023 o Estado volve estar presente nunha compañía que se privatizou dúas décadas atrás. Todo isto ante a posibilidade de entrada do grupo saudita STC, feito que para o Executivo poría en risco “o carácter estratégido que Telefónica ten para o Estado”.
 

Por outra banda, ante as idas e vindas de Alcoa sobre a viabilidade da súa factoría en San Cibrao e os seus avisos a navegantes sobre a falta de fondos para manter en funcionamento a fábrica, a líder do BNG, Ana Pontón, esgrimiu a nacionalización desta empresa para “non ceder ás chantaxes da multinacional”. E é que durante os dous últimos anos, até o reinicio do proceso de electrolisis hai apenas unha semana, Alcoa anunciaba peches e traslados de produción a outros lugares economicamente máis beneficiosos e coas fábricas a pié de mina.

#ES POSIBLE NACIONALIZAR NA UE?

A crise provocada pola COVID 19 deu en óso duro e as grandes empresas así como os gobernos, temeron unha crise de proporcións superiores á de 2008. Aínda co medo e as consecuencias no corpo, a UE decide que a inxección de capital público para manter ao sector produtivo en marcha non debería supor ningún problema. Isto último a condición de que a entrada de fondos públicos supoña unha fórmula para evitar unha catástrofe en cadea de perdas e colapso empresarial.
 

Foi ese medo o que levou a Alemaña (agora terceira economía mundial segundo os últimos baremos), Italia e Francia a intervir en empresas como as eléctricas para evitar a súa esborralle e un aumento de prezos. Con todo, España non fixo, de momento, ningún outro movemento tras a compra de accionariado en Telefónica. Non entra nos plans do executivo de Sánchez a intervención en Alcoa ou iso interprétase ante a actitude do Goberno central fronte ao reclamo de Ana Pontón.

INTERVIR EN ALCOA, SI Ou NON?

A finais de xaneiro de 2024 a portavoz nacional do BNG lanzaba a idea: se se pode entrar en Telefónica, por que non pode facer con Alcoa? Ambas as empresas foran estatais durante moito tempo. Ambas foron privatizadas a finais da década do noventa e no caso do aluminio, a maior parte do tecido industrial público paso á multinacional Alcoa, a cal, co paso do tempo, foi vendendo diferentes fábricas e centros de traballo sobre todo a fondos de investimento e empresas do sector. Unha vez feito isto, Alcoa acabou con tres factorías das cales vende as de Coruña e Avilés, vendas máis tarde investigadas pola Audiencia Nacional. 
 

Ao final só quedaba a factoría anteriormente coñecida como Alúmina-Aluminio situada entre os concellos de Xove e Cervo, aínda que sexa nomeada como San Cibrao. Aquí Alcoa xogou ao gato e ao rato argüindo os excesivos gastos en enerxía. A administración central e a autonómica lanzáronse acusacións de falta de compromiso. Mentres, traballadores e empresa negociaban arduamente a continuidade ou non da factoría que supón o 30% do PIB da provincia de Lugo. 

O peche da planta suporía deixar fóra a 3.000 traballadores e perder ingresos millonarios que levarían ao desastre económico a unha comarca de momento sen alternativas firmes á aluminera. Se iso é así, as bases da UE para a entrada do Estado no accionariado de Alcoa-España estarían dadas. 

Do outro lado, os argumentos de Pontón son a falta de empatía de Alcoa cos seus traballadores e traballadoras, ademais de considerar que a multinacional está “a xogar cos empregos”. Por mor disto, Pontón reclamaba “decisións transcendentes” e apostar “pola intervención pública”.

Se de momento non houbo unha intervención ou desembarco público en Alcoa só o Goberno sabe por que. Aínda así, a pesar de que o prezo do aluminio fluctúa, que a produción de alúmina pode resultar máis barata en lugares como Brasil, por exemplo, a non intervención parece fiar ao anuncio dos investimentos que Alcoa realiza na súa factoría e ao anuncio de novos parques eólicos. En tal caso, tamén se debería comprobar até que punto é estratéxica a fabricación de aluminio para o Estado e para a UE, punto basee para unha intervención se fose necesaria.